تأثیر قارچ Funneliformis mosseae در بیان ژن دهیدرین در نهال‌های پسته ایرانی تحت تنش خشکی

      قارچ‌های میکوریزی آربوسکولار یکی از مهمترین و فراوان‌ترین میکروارگانیسم‌های خاک‌زی هستند. این قارچ‌ها با 80 تا 90 درصد از گونه‌های گیاهی همزیستی برقرار می‌کنند. همزیستی میکوریزی می‌تواند الگوی بیان ژن دهیدرین را تحت تنش خشکی تغییر دهد. پروتئین‌های دهیدرین، در زمان تنش خشکی باعث آبگیری سلول‌های گیاهی می‌شوند، در سلول تجمع کرده، از ساختار غشاها و ماکرومولکول‌ها حفاظت می‌کنند. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی عملکرد قارچ Funneliformis mosseae در تغییر بیان ژن دهیدرین نهال‌های میکوریزی پسته ایرانی در طول دوره تنش خشکی است. همه نهال‌ها به‎مدت دو سال، سه بار در هفته آبیاری شدند، سپس تنش خشکی به‎مدت نه روز اعمال شد که در این مرحله علائم پژمردگی در برگ نهال‌ها مشاهده شد، سپس نهال‌ها آبیاری دوباره شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی منجر به کاهش درصد کلونیزاسیون قارچ در ریشه نهال‌های پسته ایرانی شد. بیان ژن دهیدرین در نهال‌های پسته ایرانی (بدون میکوریز) در نهمین روز اعمال تنش خشکی به‎طور معنی‌داری نسبت به شاهد افزایش یافت، اما همزیستی پسته ایرانی با قارچF.mosseaeبیان ژن دهیدرین را تحت تنش خشکی، به‎طور معنی‌داری کاهش داد. در نهایت می‌توان گفت که افزایش بیان ژن دهیدرین راهکار استفاده شده توسط همزیستی میکوریزی برای مقاومت به خشکی نهال‌های پسته ایرانی نبوده است، شاید مهمترین عملکرد قارچ‌های میکوریزی در تحمل به خشکی گیاهان، از طریق اجتناب از تنش خشکی در گیاهان است.